Wat is een systemische opstelling? familie-opstellingen

De oorsprong van de methodiek systemisch werken ligt onder andere bij Bert Hellinger en Virginia Satir. Hellinger ontwikkelde in Europa het systemisch werken in eerste instantie voor het werken met families (familieopstellingen), later deed hij dat ook voor organisaties (organisatieopstellingen).

Familieopstelling

Een familieopstelling is een ruimtelijke weergave van een familiesysteem, je kunt het zien als een levende familiefoto. Het doel van een opstelling is om symptomen en onbewuste dynamieken inzichtelijk te krijgen. Bij een opstelling maak je gebruik van:

  • Vraaginbrenger
  • Begeleider
  • Representanten

De opstelling start met een kort gesprek tussen de begeleider en de vraaginbrenger over het thema van de vraaginbrenger en de feiten uit zijn systeem. Daarna zal de begeleider de vraaginbrenger uitnodigen mensen te kiezen die representant willen zijn. Dat kan zijn een representant voor de vader, voor de moeder of een broer of zus. Ook kun je iemand opstellen voor aspecten van je vraag, bijvoorbeeld wat iemand wil bereiken, het verlangen, je werk of de opties voor een keuze.

Daar sta je dan, oog in oog met je werk, je ouders, je verlangen…

De vraaginbrenger stelt de representanten in de ruimte op. Tijdens het opstellen voelt de vraaginbrenger zijn eigen innerlijke beweging en volgt deze tot de plaats voor de betreffende representant juist aanvoelt. Hij is tijdens het opstellen niet alleen met de representanten en met zichzelf in contact, maar ook met het krachtenveld daar omheen. Van daaruit ontvangt de vraaginbrenger signalen die hem helpen de juiste plaats voor een representant te vinden. Zo doet hij dat met alle representanten, totdat ze allemaal hun plaats gekregen hebben.

Dynamiek

De begeleider stelt vervolgens vragen aan de representanten en de opstelling komt tot ‘leven’ doordat de representanten informatie verschaffen over gevoelens en gedachten en de eventuele drang om te bewegen. Hierdoor wordt de onderliggende dynamiek in het systeem zichtbaar. Door herkenning van de dynamiek is verandering mogelijk, waardoor de energie weer kan stromen. Het systeem kan herstellen wanneer een gezonde plek voor alle leden is gevonden.

De representanten letten, terwijl ze opgesteld worden, nauwkeurig op veranderingen in hun lichamelijke gewaarwordingen en gevoelens. Bijvoorbeeld dat hun hart sneller klopt, dat ze naar de grond willen kijken, zich plotseling zwaar of juist heel licht voelen, of woedend of verdrietig worden. Ook is het behulpzaam als ze letten op de beelden en de woorden die van binnen naar voren willen komen.

Effect van een familieopstelling

Na de opstelling gaat het proces verder. De ervaring, het inzicht en het gevoel van de opstelling hebben vaak duurzaam effect op de deelnemers. Opstellingen werken verder op onbewust niveau. De opstelling maakt patronen zichtbaar die zich in het familiesysteem voordoen. De ervaring leert dat het een generatief proces is, dat wil zeggen dat de geboden oplossingsrichting nieuwe veranderingen op gang brengt. Het proces, dat vaak nog maanden na de opstelling in beweging is, heet ook wel het ‘domino effect’.

 

(gebaseerd op tekst van Mindacademy)

Van begin af aan voelde ik me bij Astrid veilig en dat was voor mij erg belangrijk. Tegelijkertijd daagt ze je echt uit. Het heeft me veel inzichten gebracht en ik heb veel steun ervaren bij het me kwetsbaarder durven opstellen.

Teamcoördinator