Het is nou eenmaal niet altijd leuk
30 november 2017
Juist het delen van zorgen, verdriet en tegenslag zorgen voor een gevoel van verbinding. Omdat er mensen voor je zijn als het even niet leuk is en je anderen nodig hebt. Psychiater Dirk de Wachter noemt het ‘de ziekte van deze tijd dat het leven vooral leuk moet zijn’.
Kloof
Er is praktisch geen land waar het beter gaat dan hier. Waarom verkeren er dan toch zoveel mensen in nood en slikken meer dan een miljoen mensen in Nederland antidepressiva? De Belgische psychiater legt de vinger op de zere plek. We willen dat het altijd leuk is, dat we altijd gelukkig kunnen zijn. De eisen die we daarmee stellen aan ons leven zijn niet realistisch. Het is niet altijd leuk; er is tegenslag, ongeluk, vertwijfeling en groeipijn. Het leven is niet altijd uitdagend en fantastisch, de meeste tijd is het gewoon en voorspelbaar. Door de kloof tussen hoe het is en hoe je vindt dat het zou moeten zijn, ontstaat stress.
Als je vindt dat de zon moet schijnen terwijl het regent, dan heb je het vaak moeilijk.
Leren omgaan met tegenslag
In een wereld van opgelegde ‘happiness’ heb ik me nooit zo thuis gevoeld. Het daagt me uit om juist de andere kant te belichten met het risico dat ik als een soort zwartkijker wordt neergezet die het feestje verpest. In het systemisch werk is het belangrijk dat alles wat er is gezien mag worden. Wat er niet mag zijn, bepaalt anders onbewust de dynamiek. Door het insluiten van het gegeven dat het leven ups en downs kent, komt er ruimte om te leren omgaan met tegenslag en pijn.
Essentieel voor geluk
De Griekse filosoof Epicurus maakt onderscheid tussen verlangens die essentieel zijn voor geluk en verlangens die niet noodzakelijk vervuld hoeven worden om gelukkig te zijn. Een mooi prioriteitenlijstje. Essentieel zijn: 1) vriendschap, 2) vrijheid en 3) het vermogen om na te denken over belangrijke bronnen van angst (dood, ziekte, armoede en bijgeloof). Op materieel vlak zijn genoeg voedsel, onderdak en kleding nodig. De vervulling van ons verlangen naar weelde, rijkdom, roem of macht dragen niet wezenlijk bij aan levensgeluk. De tijd die investeren om dat te bereiken, is daarmee volgens Epicurus verloren tijd. (Alain de Botton, de troost van de filosofie)
Wegmoffelen
Dirk de Wachter vertelt dat juist de ‘lastigheden’ in het leven aanleiding geven tot liefde en verbinding tussen mensen. Het probleem van onze tijd is dat we verdriet, kwetsbaarheid en tekort liever wegmoffelen dan het te delen met anderen. Omdat we elkaar het gevoel geven dat het altijd leuk zou moeten zijn. Daarmee sluiten we ons af voor de ander en worstelen we alleen verder.
Het menselijk dier is vergeten dat hij nood heeft aan de blik van de ander, aan de woorden van troost, aan de streling. (Dirk de Wachter)
Wankele pogingen
Voor mensen die het hebben afgeleerd om steun te vragen (vaak omdat er niets was toen ze het nodig hadden) is het een enorme klus om weer uit te reiken naar naasten en vrienden op de momenten dat het ‘even niet zo leuk’ is. Het vraagt tijd om weer vertrouwen te krijgen dat er nu wel mensen zijn die naar je luisteren, je zien en iets voor je willen betekenen. Het helpt om te weten dat ook de ander wankele pogingen doet om zich te laten zien in tijden van tegenspoed. Juist dat zijn de momenten om te kunnen groeien in verbinding. Zonder pillen of psychiater.
